20-09-2024

 ਔਰਤਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਪਰਾਧ

ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ' 'ਚ 'ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਤੇਜ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਲੋੜ' ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹੀ। ਜਲਦੀ ਫ਼ੈਸਲੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਚ ਯਕੀਨ ਬੱਝੇਗਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅਦਾਲਤਾਂ ਦੇ ਦੋ ਦਿਨਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਾਬਲ-ਏ-ਗ਼ੌਰ ਤੇ ਕਾਬਲ-ਏ-ਤਾਰੀਫ਼ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸੋਸ਼ਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਚ ਸੋਧ ਕਰਕੇ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਰੁਕਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਲਕੱਤਾ ਮਹਿਲਾ ਟਰੇਨੀ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਹੱਤਿਆ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿਖੇ ਸੰਗਠਿਤ ਅਪਰਾਧ ਨਬਾਲਗ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਨਾਲ ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਬਰ ਜਨਾਹ, ਜੋਧਪੁਰ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਮਾੜਾ ਚੌਗਿਰਦਾ ਵੀ ਬੱਚੇ 'ਤੇ ਭੈੜਾ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ-ਬੱਚੀਆਂ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਸੋਸ਼ਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ, ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ, ਗਾਰਡੀਅਨ, ਸਕੂਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਚਪੜਾਸੀ, ਡਰਾਈਵਰ ਆਦਿ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਹੱਦ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਮਾਂ-ਪਿਓ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਕੋਲ ਇਕੱਲੇ ਨਾ ਭੇਜੋ। ਸਾਡੇ ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਏਨੀ ਲੰਬੀ ਹੈ ਕਿ ਪੀੜਤ ਇਨਸਾਫ਼ ਲਏ ਬਗੈਰ ਹੀ ਹਾਰ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਇਨਸਾਫ਼ ਫਟਾਫਟ ਸਿਰ ਕਲਮ ਕਰਨ ਦਾ ਹੋਵੇ ਜਦੋਂ ਹੱਕੀ ਦੋਸ਼ੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਸਾਲੋ-ਸਾਲ ਚੱਲਣ ਕਾਰਨ ਦੋਸ਼ੀ ਧਿਰ ਸਬੂਤ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣ ਤੇ ਗਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਬਿਠਾ ਲੈਣ। ਮੇਰੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿਚ ਜਬਰਜਨਾਹ ਦਾ ਕੇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ, ਬਾਪ ਵਲੋਂ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਤਫਤੀਸ਼ੀ ਅਫਸਰ ਨੇ ਪੀੜਤ ਦਾ ਬਿਆਨ 164 ਜ਼ਾਬਤਾ ਫ਼ੌਜਦਾਰੀ ਤਹਿਤ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਪੀੜਤ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਸੁਣਵਾਈ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੁੱਕਰ ਨਾ ਜਾਵੇ। ਪਰ ਗਵਾਹੀ ਸਮੇਂ ਪੀੜਤ ਔਰਤ ਜੱਜ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਮੁੱਕਰ ਗਈ ਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਬਾਪ ਬਰੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਕੂਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬੱਚੇ ਬੱਚੀਆਂ ਨੂੰ ਸੈਕਸ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਮੋਬਾਈਲ ਸਿਰਫ਼ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਹੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੋਵੇ। ਮਾਂ ਪਿਓ ਆਪਣੀ ਤੀਸਰੀ ਅੱਖ ਖੋਲ੍ਹਣ।

-ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵੇਰਕਾ

ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਨਾਨਕਿਆਂ ਤੱਕ

'ਪਿੰਡ ਤੇ ਨਾਨਕਿਆਂ ਤੱਕ' ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਦਾ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ, ਮੌਜ-ਮਸਤੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਦੇ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲੀਆਂ। ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮੇਰੀ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਛਪੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਮੈਂ 26 ਰੁਪਏ ਵਿਚ 'ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਨਾਨਕਿਆਂ ਤੱਕ' ਸਫਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਬਹੁਤ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਵਕਤ ਨਾਨੀ-ਨਾਨਾ ਕੋਲ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਾਲ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਕ ਵਾਰ ਗਧੇ ਦੀ ਪੂਛ ਤੋਂ ਵਾਲ ਪੱਟਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਨਾਨੀ ਤੋਂ ਕੁੱਟ ਪਈ ਸੀ। ਨਾਨੀ ਦੀਆਂ ਚੱਪਲਾਂ ਦੀ ਕੁੱਟ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲੀ ਤੇ ਨਵਾਂ ਲਿਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਬਿਜਲੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ ਪਰ ਨਾਨਕੇ ਘਰ ਬਿਜਲੀ ਸੀ। ਸਾਰੀ ਦਿਹਾੜੀ ਬਲਬ ਬੰਦ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਵੇਖਣਾ। ਨਾਨੀ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਇਆ। ਨਾਨੀ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੇਵਾ ਹੋਈ। ਇਕ ਦਿਨ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਡਾਹੇ ਮੰਜਿਆਂ 'ਤੇ ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਭੱਜਦੇ ਫਿਰਦੇ ਸੀ। ਨਾਨੀ ਨੇ ਝਿੜਕਿਆ ਪਰ ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਨਾ ਸੁਣੀ ਆਖਰ ਮੇਰਾ ਮੱਥਾ ਪਾਵੇ ਨਾਲ ਵੱਜਿਆ ਤੇ ਮੇਰੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਸੱਟ ਵੱਜੀ। ਨਾਨੀ ਨੇ ਸੱਟੋਂ ਤੇ ਫੇਰ ਵੇਖੀ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਗੀ ਟਹਿਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਸੱਟ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅੱਜ ਵੀ ਮੇਰੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਹੈ। ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੇ ਬਾਲ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਮੇਰੀ ਬਾਲ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਨਾਨਕਿਆਂ ਤੱਕ' ਛਪ ਰਹ ੀਹੈ। ਨਾਨਕਿਆਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੇਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਯਾਦਾਂ ਵਿਚ ਵਸਦਾ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਦਾ ਪਰ ਏਨੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਨਾਨਕਿਆਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਘੁਗ ਵਸਦਾ ਰਹੇ।

-ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਪਾਠਕ

ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਹੋਰ ਅਨੰਦਮਈ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈਏ

ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਖੇ ਇਕ ਪੁਸਤਕ ਮੇਲੇ 'ਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਥੇ ਇਕ ਬੈਨਰ ਲਿਖੇ ਸਲੋਗਨ 'ਸਾਦੇ ਵਿਆਹ ਸਾਦੇ ਭੋਗ, ਨਾ ਕਰਜ਼ਾ ਨਾ ਚਿੰਤਾ ਰੋਗ' ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮਨ ਨੂੰ ਹਲੂਣਾ ਮਿਲਿਆ। ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਮੈਂ ਇਸੇ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਸਮੇਂ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਰਿਜੋਰਟਾਂ 'ਤੇ ਪਈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਖਰਚੀਲੇ ਵਿਆਹਾਂ ਨਾਲ 'ਕਰਜ਼ਾ' ਅਤੇ 'ਚਿੰਤਾ ਰੋਗ' ਆਉਣ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ ਭਾਵੇਂ ਵਿਆਹ ਹੋਵੇ, ਭਾਵੇਂ ਭੋਗ, ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਕਿੰਨਾ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜੇਕਰ ਇਕ ਵਿਆਹ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਕੂਲੀ ਜਾਂ ਉਚੇਰੀ ਵਿੱਦਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈ ਲਈ ਜਾਵੇ। ਜਿਹੜਾ ਪੈਸਾ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਤਾਮ-ਝਾਮ ਵਿਚ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਬੇਲੋੜੇ ਖਰਚੇ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚ ਜਾਵਾਂਗੇ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਭੋਗਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣ ਸਮੇਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸਾਦੀ ਦਾਲ ਤੇ ਸਾਦੇ ਫੁਲਕੇ ਨਾਲ ਵਾਧੂ ਖਰਚਾ ਬਚਾ ਕੇ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ 'ਤੇ ਲਗਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

-ਹਰਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਲੁਧਿਆਣਾ।